نحوه غلط آماده سازي و پخت مواد غذايي از يك سو و عدم آگاهي از همزماني پخت غذاها باهم ودر عين حال همزماني خوردن يا نخوردن مواد غذايي باهم موجب اتلاف منابع غذايي، عدم جذب كافي مواد مغذي ميشود.
مصرف همزمان مواد خوراکی و نوشیدنیهای حاوی ویتامین C باعث افزایش جذب آهن در بدن میشود.
– ویتامین ث یا اسید اسکوربیک که در مرکبات ترش، سبزى هاى برگى نظیر شاهى و جعفرى و در گوجه فرنگى و فلفل سبز به میزان فراوان یافت مى شود.
– گوشت قرمز و گوشت حیوانات دریایى
– حبوبات، غلات، خشکبار، سبزیجات، ماست و تخم مرغ
آهن یاری عبارتست از توزیع قرص آهن بین گروههای آسیب پذیر و در معرض خطر کم خونی فقر آهن ( مانند زنان باردار، کودکان زیر ۵ سال ، کودکان سنین مدرسه و دختران نوجوان.)
در برخی از کشورها آهن یاری یعنی توزیع قرص آهن به کودکان مدرسه ای و دختران نوجوان در زمره اقدامات پیشگیری از کم خونی فقر آهن دارد.
روزانه در حدود ۱۰ تا ۲۰ میلیگرم آهن توسط رژیم غذایی روزانهای که وارد معده میگردد و برحسب نیاز ۵/۱ تا ۵/۶ درصد آن جذب بدن میگردد. جذب آهن از معده آغاز میگردد، اما بیشتر در دوازدهه و رودهٔ باریک جذب میشود. آهنی که وارد بدن میشود بهصورت آهن فریک (سهظرفیتی) میباشد که ممکن است بهصورت اکسیدفریک یا املاح آلی باشد. نخستین مرحلهٔ جذب آهن، تجزیهٔ ترکیبات آن و آزادسازی یون آهن و سپس احیا و تبدیل آن به یون دوظرفیتی (فروز) است؛ بنابراین، سه فاکتور کلیدی در جذب آهن دخالت دارد که عبارتند از:
۱. اسیدکلریدریک معده و اسیدهای موجود در مواد غذایی که سبب رهاسازی آهن از مواد غذایی و آزاد شدن آن میگردد.
۲. کوبالامین (ویتامین ب۱۲) که به جذب آهن کمک مینماید.
۳. ترکیبات احیاکنندهٔ موجود در رژیم غذایی همانند اسیدآسکوربیک و ترکیبات گوگردداری مانند سیستئین که سبب میگردند آهن سهظرفیتی احیا و به آهن دوظرفیتی تبدیل گردند. آهن دوظرفیتی (فروز) پس از جذب به درون سلولهای مخاطی مجدداً به آهن سهظرفیتی (فریک) برای ذخیره در بافتهای بدن تبدیل میشود؛ اما تنظیم جذب آهن به میزان ذخایر آهن بدن بستگی دارد. در درون سلولهای بدن پروتئینی به نام آپوفریتین وجود دارد که قادر است معادل ۲۳ درصد از وزن خود آهن جذب نماید. بهاینترتیب آهن در بدن ذخیره میشود. هنگامیکه آپوفریتین اشباع میشود، جذب رودهای آهن متوقف میگردد.