سرطان معده به معنای رشد سلولهای سرطانی در مخاط داخلی (یا جدارهی داخلی) معده است. تشخیص این نوع از سرطان بسیار مشکل است چرا که بیماران در مراحل اولیهی سرطان، هیچ علائمی ندارند.
هر چند سرطان معده با انواع سرطانهای دیگر به سختی قابل مقایسه است، اما یکی از خطرناکترین ویژگیهای سرطان معده در قیاس با سایر سرطانها ، مشکل بودن تشخیص آن است. از آنجایی که سرطان معده هیچ علائم زودهنگامی در مراحل اولیهی خود در بیمار ایجاد نمیکند، تا زمانی که بسیار وخیم شده و به دیگر نقاط بدن سرایت کند، تشخیص داده نمیشود و طبیعتا درمان آن در این مرحله بسیار مشکل خواهد بود. با توجه به این که تشخیص به هنگام و درمان سرطان معده کار بسیار مشکلی است، بسیار مهم است که شما اطلاعات لازم برای مقابله با این بیماری را داشته باشید.
اغلب بیماران (تا ۹۵ درصد) به نوعی از سرطان معده به نام آدنوکارسینوم مبتلا میشوند. این نوع از سرطان معده در ابتدا در جدارهی داخلی معده شروع به رشد میکند.
این نوع از سرطان معده به احتمال زیاد مربوط به دورههای بلندمدت التهاب در قسمت تحتانی معده میشود. این التهابات در اغلب موارد بر اثر عفونت معده با باکتری به نام هلیکوباکتری ایجاد میشوند.
این نوع از سرطان معده در قسمت ابتدایی (پروکسیمال) ایجاد میشود و احتمال دارد که به سمت مری گسترش پیدا کند.
نوع پیشرفته و وخیم تودهی سرطانی که به سرعت در سلولهای جدارهی معده گسترش پیدا میکند.
مراحل اولیه از سرطان معده ممکن است به راحتی سپری شوند و بیمار هیچ علائمی نداشته باشد. برخی از علائمی که ممکن است در مراحل اولیه سرطان معده ایجاد شوند عبارتند از:
* درد مداوم معده، سوءهاضمه و ناراحتی معده
* سوزش معده (سوزش سردل یا ترش کردن)
* حالت تهوع خفیف
* از دست دادن اشتها
* خستگی مفرط
این علائم عبارتند از:
* از دست دادن وزن به طور غیرطبیعی (بدون دلیل واضحی)
* حالت تهوع بعد از هر وعده غذایی
* معده درد، خصوصا بعد از هر وعدهی غذایی
* مشکل در بلع
* احساس ضعف عمومی
* آروغ زدن مداوم
* تجمع مایع در اطراف معده (به نام آسیت)
* زرد شدن رنگ پوست و سفیدی چشم (یرقان)
* داشتن زخم معده به طور مداوم
* کمخونی (مشخص شده در نتایج آزمایش خون)
برای انجام تست آندوسکوپی، پزشک معالج یک لولهی باریک و بلند که سر آن منبع نوری و دوربین قرار دارد را از طریق دهان وارد معده میکند. در این حالت ممکن است شما نشسته یا خوابیده و تحت بیهوشی باشید. پزشک میتواند با کمک آندوسکوپ، جدارهی داخلی معده را ببیند. همچنین میتوان با کمک آندوسکوپ از نواحی مورد نظر، نمونهبرداری کرد تا این نمونهها بعدا مورد آزمایش قرار بگیرند.
در این تست، شما محلولی حاوی باریم را مینوشید. باریم یک فلز به رنگ سفید متمایل به نقرهای است که در تصاویر رادیوگرافی دیده میشود و به پزشک کمک میکند که تصویر واضحتری را در رادیوگرافی ببیند و هرگونه اختلال احتمالی را تشخیص دهد.
مرحله صفر یا دیسپلازی با درجهی بالا به این معناست که شما در مراحل ابتدایی و اولیه بروز سرطان هستید. بررخی سلولهای غیرعادی در مخاط داخلی معدهی شما وجود دارند اما آنها کاملا در لایههای زیرین و درونی مخاط معده قرار دارند و توسط بافت سالم احاطه شدهاند.
مرحلهی ۱A. در این مرحله سلولهای سرطانی از لایهی مخاطی معده فراتر نرفتهاند و هیچ سلول سرطانی در سلولهای لنفاوی وجود ندارد.
مرحلهی . ۱Bدر این مرحله یکی از حالتهای زیر رخ داده است:
* سرطان از لایهی مخاطی معده فراتر نرفته، اما در یک یا دو غدهی لنفاوی اطراف گسترش پیدا کرده است.
* یا، هیچ سلول سرطانی در غدد لنفاوی نیست اما سلولهای سرطانی گسترش یافته و به ماهیچههای معده رسیدهاند.
مرحلهی ۲A. بدین معناست که:
* سرطان همچنان به جدارهی داخلی معده محدود است اما بین ۳ تا غدهی لنفاوی در اطراف تومور، حاوی سلولهای سرطانی هستند.
* یا، سرطان گسترش یافته و به لایهی ماهیچهایِ معده رسیده و بین ۱ تا ۲ غده لنفاوی در اطراف تومور حاوی سلولهای سرطانی هستند.
* یا، سرطان حتی به لایههای خارجی معده نیز راه یافته است اما هنوز هیچ یک از غدد لنفاوی درگیر نشدهاند.
مرحلهی ۲B. بدین معناست که:
* سرطان همچنان به دیوارهی داخلی معده محدود است اما ۷ یا تعداد بیشتری از غدد لنفاوی درگیر شدهاند.
* یا، سرطان گسترش یافته و به لایهی ماهیچهایِ معده رسیده و بین ۳ تا ۶ غده لنفاوی در اطراف تومور حاوی سلولهای سرطانی هستند.
* یا، سرطان حتی به لایههای خارجی معده نیز راه یافته است و بین ۱ تا ۲ غده لنفاوی در اطراف تومور حاوی سلولهای سرطانی هستند.
* یا، سرطان در خارج از آخرین لایهی معده نیز گسترش یافته اما هنوز هیچ یک از غدد لنفاوی درگیر نشدهاند.
مرحلهی ۳A.بدین معناست که:
* سرطان گسترش یافته و به لایهی ماهیچهایِ معده رسیده و ۷ یا تعداد بیشتری از غدد لنفاوی در اطراف تومور حاوی سلولهای سرطانی هستند.
* یا، سرطان گسترش یافته و به خارجیترین لایه از معده رسیده و بین ۳ تا ۶ غده لنفاوی در اطراف تومور حاوی سلولهای سرطانی هستند.
* یا، سرطان در تمام سطح جدارهی داخلی معده گسترش یافته و بین ۱ تا ۲ غدهی لنفاوی حاوی سلولهای سرطانی هستند.
مرحلهی ۳B. بدین معناست که:
* سرطان گسترش یافته و به خارجیترین لایهی معده رسیده و ۷ یا تعداد بیشتری از غدد لنفاوی در اطراف تومور حاوی سلولهای سرطانی هستند.
* یا، سرطان در تمام سطح جدارهی داخلی معده گسترش یافته و بین ۳ تا ۶ غدهی لنفاوی حاوی سلولهای سرطانی هستند.
* یا، سرطان علاوه بر جدارهی داخلی معده، به بافتها و ارگانهای اطراف نیز راه یافته اما هیچ کدام از غدد لنفاوی هنوز درگیر نشدهاند و یا نهایتا ۲ غذهی لنفاوی حاوی سلولهای سرطانی هستند.
مرحلهی ۳C. بدین معناست که:
* سرطان در تمام سطح جدارهی داخلی معده گسترش یافته و بیش از ۷ غدهی لنفاوی در اطراف تومور حاوی سلولهای سرطانی هستند.
* یا، سرطان علاوه بر بافت معده با بافتها و ارگانهای مجاور نیز گسترش یافته و بین ۳ تا ۷ غدهی لنفاوی دارای سلولهای سرطانی هستند.
این مرحله بدین معناست که سرطان کاملا پیشرفت کرده است و به ارگانهای دیگری که خارج از معده هستند (مانند ریهها، مغز و استخوانها) نیز راه یافته،.
روشهای درمان سرطان معده
پرکاربردترین درمان برای سرطان معده، انجام جراحی معده است، خصوصا اگر سرطان معده در مراحل اولیه باشد. بسته به شرایط بیمار، عمل جراحی ممکن است به روش جراحی باز یا یکی از روشهای جراحی بسته انجام شود.
در صورتی که جراحی گاسترکتومی (برداشتن تومور از معده) به روش بسته انجام شود، ریسک بروز عوارض جراحی کمتر ، مدت زمان ریکاوری کوتاهتر و درد بیمار نیز کمتر است.
* لاپاراسکوپی
* جراحی با کمک روبات
بسته به شرایط بیمار و این که سرطان در چه مرحلهای قرار دارد، انجام شیمیدرمانی و درمان با داروهای هدفمند میتواند کمک کند که بیمار زندگی طولانیتری داشته باشد و کمتر از علائم ناشی از سرطان رنج ببرد.
در روش پرتودرمانی از اشعههای بسیار قوی (یا ذرات پرانرژی) برای کشتن سلولهای سرطانی استفاده میشود. برای مثال در صورتی که انجام جراحی برای بیمار مناسب نباشد، انجام پرتودرمانی کمک میکند که علائم ناشی از سرطان کمتر شوند و بیمار بیشتر احساس راحتی کند.