آیا معده‌تان ترش می‌کند؟
همه ما در زندگی روزمره‌مان حالت ترش کردن یا سوزش سر دل را تجربه کرده‌ایم و بسیاری نیز به راحتی از کنار آن گذشته‌ایم و با یک لیوان آب، شیر یا شربت آلومینیوم ام.جی.اس آن را درمان کرده‌ایم اما شاید ندانید که این علامت در صورت تداوم، نشانه بیماری خطرناکی به نام ریفلاکس است که می‌تواند حتی موجب سرطان مری شود. عارضه این بیماری، تنگی مری و گیر کردن غذا در مری است. بروز زخم و جراحت در مری ممکن است موجب تنگی انتهای مری شود و عبور غذا را با مشکل مواجه کند. این عارضه اغلب در ریفلاکس‌های شدید و طولانی مدت ایجاد می‌شود.
تغییر ماهیت بافت انتهای مری نیز از عوارض دیگر است. در اثر تحریک مداوم اسید در مری، سلول‌های مخاط مری ممکن است تغییر ماهیت دهند و به اصطلاح مری بارت ایجاد شود که برای بروز سرطان مری بسیار مستعد است و مهم‌ترین عارضه نیز ایجاد سرطان مری است که در نهایت بعد از سال‌ها ریفلاکس و ایجاد بارت در مری احتمال بروز سرطان مری در فرد افزایش می‌یابد.
- افرادی که دچار سوزش سر دل هستند اغلب از ترش کردن شکایت می‌کنند آیا این مشکل نوعی بیماری است یا اینکه طبیعی به شمار می‌رود؟هر فردی که بیش از دو تا سه بار در هفته علایم یاد شده را که مهم‌ترین آن ترش کردن و جوشش پشت جناغ است تجربه کند، باید به پزشک مراجعه کند. در صورت سن بالای 40 سال، طول کشیدن علایم بیشتر از پنج سال، احساس گیر کردن غذا یا کاهش وزن باید برای بررسی عوارض احتمالی، اقدامات تشخیصی از جمله اندوسکوپی انجام شود ولی در صورتی که سن فرد کمتر از 40 سال و مدت شروع علایم کمتر از پنج سال باشد، توصیه می‌شود در دوره‌ای چهار تا شش هفته‌ای با تجویز پزشک از داروهای آنتی‌اسید استفاده شود. افرادی که دچار چنین مشکلی هستند، بهتر است از دراز کشیدن بلافاصله پس از مصرف غذا پرهیز کنند. از مصرف غذاهای حجیم و پرچرب و پرخوری خودداری کنند. همچنین از مصرف مایعات زیاد همراه غذا اجتناب کنند و بیش از حد قهوه، شکلات و نوشابه‌های گازدار نخورند. هنگام خواب نیز توصیه می‌شود سر و شانه‌ها 15 درجه بالاتر از کمر قرار گیرد. به همین دلیل برای مثال، با گذاشتن پتو زیر تشک یا شیب‌دار کردن تخت می‌توان این کار را انجام داد. همچنین باید از پوشیدن لباس‌های تنگ و کمربند سفت هنگام غذا خوردن و تا دو ساعت بعد از صرف غذا پرهیز شود. به احتمال زیاد شما نیز تا به حال احساس ناخوشایند ترش کردن را تجربه کرده‌اید. این فرآیند که به علت برگشت محتویات معده به ویژه اسید به داخل مری ایجاد می‌شود، در حدود پنج تا هفت درصد مردم جامعه را مبتلا می‌کند.
- آیا به جز ترش کردن و احساس جوشش در پشت جناغ سینه، این بیماری علامت دیگری نیز دارد؟احساس جوشش در پشت جناغ سینه شایع‌ترین علامت این بیماری است اما آروغ زدن مکرر، خشکی و تلخی مزمن دهان، افزایش ترشحات بزاق دهان و جمع شدن آب در دهان، درد پشت جناغ سینه، گرفتگی صدای صبحگاهی و خس‌خس سینه، پوسیدگی سریع دندان‌ها و همچنین برگشت محتویات معده به دهان و اختلال و درد در بلع غذا (در موارد پیشرفته و شدید بیماری) از دیگر علایم این بیماری به شمار می‌رود. علایم این بیماری بسیار متنوع است و بسیاری از آن‌ها حداقل یک بار در طول زندگی تجربه می‌شوند ولی باید توجه داشت که بروز گاهگاه این علایم نمی‌‌تواند بیماری تلقی شود بلکه ترش کردن بیش از دو تا سه بار در هفته و وجود حالت مزمن علایم یاد شده می‌تواند حاکی از بیماری مزمن ریفلاکس یا برگشت اسید معده به مری باشد.
- ساز و کار این بیماری چگونه است؟ساز و کار این بیماری از بین رفتن عملکرد صحیح دریچه‌ای است که بین معده و مری قرار دارد و در حالت طبیعی مانع برگشت محتویات معده به مری می‌شود. همچنین صنعتی شدن زندگی انسان‌ها و به دنبال آن کم‌تحرکی، چاقی، مصرف غذاهای آماده و فوری) و غذاهای کنسروی شیوع بیماری ریفلاکس را افزایش داده است. بسیاری از مردم بر این باورند که ترش کردن چند بار در هفته آن قدر اهمیت ندارد که نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشد ولی باید توجه داشت که بیماری ریفلاکس در صورت درمان نشدن می‌تواند عوارض مهمی در پی داشته باشد. نخست ایجاد جراحت در مری است به طوری که محتویات معده به علت خاصیت اسیدی می‌تواند موجب آسیب به سلول‌ها شود. جدار معده دارای ساز و کارهای دفاعی متعددی برای جلوگیری از صدمه اسیدی است ولی جدار مری چنین خاصیتی ندارد و تماس مداوم اسید با آن می‌تواند به جراحت‌هایی در مخاط مری منجر شود که به آن ورم انتهای مری یا ازوفاژیک می‌گویند. جراحت‌های حاصل از برگشت اسید به مری در صورت درمان نشدن پیشرفت می‌کند و ممکن است به زخم در مری منجر شود.
سایش دندان در بیماری ریفلاکس یا برگشت مواد از معده به مری
سایش شیمیایی دندان می‌تواند بوسیله چند عامل ایجاد شود که مهم‌ترین و بیشترین آن بیماری برگشت مواد از معده به مری است بیمارانی که بدون علامت آشکار به این بیماری مبتلا هستند اغلب از اینکه ممکن است زندگیشان مورد تهدید باشد آگاهی ندارند. دندانپزشک در شرایطی است که می‌تواند علایم ظریف دهانی- دندانی این بیماری را تشخیص دهد و باید از علایم این بیماری آگاه باشد تا در صورت لزوم این بیمار را به پزشک متخصص ارجاع دهد. ریفلاکس عمده‌ترین بیماری مری و نیز عمده‌ترین دلیل مراجعه کودکان به متخصص گوارش است. طبق گزارش مرکز تحقیقات هاچینسون در آمریکا سرعت افزایش شیوع سرطان ناشی از شرایط پیش سرطانی در ضایعه‌ای به نام مری بارت که ضایعه‌ای غیر قابل برگشت است و با التهاب مزمن مری همراه است نسبت به دیگر انواع سرطان سرعت بیشتری دارد. برای درمان ریفلاکس معمولاً داروهایی مانند پی.پی.آیInhibitor Proton Pump مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو سبب کاهش تولید اسید معده می‌شود. به علاوه از آنتاگونیست‌های گیرنده هیستامین Z نیز استفاده می‌شود که محل گیرنده‌های هیستامین H2 را قفل می‌کند. هر دو دارو زمانی که هضم غیر فعال است، تولید اسید را کنترل می‌کنند. در موارد شدیدتر برای افزایش فشار اسفنکتر تحتانی مری (LES) جهت جلوگیری از برگشت مایعات معدی ممکن است به داروی اضافی نیاز باشد. اغلب برای کنترل تولید زیاد اسید معده به تغییر شرایط زندگی نیاز خواهد بود. اجتناب از مصرف سیگار، الکل، مواد کافئین‌دار، نعناع، شکلات، میوه‌های حاوی اسید نظیر مرکبات و گوجه فرنگی به شدت به بیماران توصیه می‌شود. بالا قرار دادن سر با استفاده از بالش اضافی ممکن است به کاهش ریفلاکس هنگام خواب کمک کند. طبق تخمین کارخانه داروسازیJohnson & Johnson ، آمریکایی‌ها در سال 2001 حدود 10 میلیون دلار برای تجویز PPIدر تسکین علایم ریفلاکس معده هزینه کرده‌اند. علایم GERD می‌تواند نامشخص باشد و بیماران هیچ علامت یا نشانه‌ای غیر از انحلال ساختمان دندان‌ها نداشته باشند. بعضی مؤلفین به این حالت بیماری GERD خاموش می‌گویند.
شیوع و علل GERD
تخمین زده شده است که 25 تا 35 درصد جمعیت مریکا از GERD رنج می‌برند در حالیکه فقط 7 درصد این افراد سوزش سر دل روزانه دارند. طبق مطالعه‌ای که اخیراً انجام شده تخمین زده شده است که 20 تا 60 درصد بیمارانی که GERD همراه با علایم سر و گردن دارند، سوزش سر دل محسوسی ندارند. در ماه مارچ 2001، بیمارستان Morehead Memorial در کارولینای شمالی گزارش داد که در 20 تا 59 درصد آمریکایی‌ها برگشت مواد از معده به مری بدون در نظر گرفتن زمان وجود دارد اما فقط 20 درصد این افراد به پزشک مراجعه کرده‌اند و تعداد کمی از آن‌ها برای مهار عوارض GERD در زندگی خود تغییراتی داده‌اند.
بیماریGERD محدودیت سنی یا نژادی ندارد. بچه‌هایی که شرایط نورولوژیک، آلرژی غذایی، فیبروز سیستیک، انحنای ستون مهره‌ها (Scoliosis)، مشکل گوش و حلق و بینی و ریوی عود کننده دارند در معرض خطر GERD هستند.
همچنین بزرگسالانی که زیاد سیگار می‌کشند، الکل مصرف می‌کنند، افراد چاق، زنان باردار در سه ماهه سوم بارداری، افراد آسمی، مصرف کنندگان بلوکرهای کانال کلسیم، آنتی‌کولینرژیک‌ها، آگونیست‌های آلفا و بتا آدرنرژیک، دوپامین، آرامبخش‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها، بیس فسفونات (برای پوکی استخوان مصرف می‌شود) و پتاسیم نیز در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. از دیگر عوامل مستعد کننده برای GERD، کاهش فشار اسفنکتر تحتانی مری، ضعیف شدن حرکات جلو برنده دستگاه گوارش، عوامل ژنتیکی مانند مری بارت و نامنظم شدن تخلیه معده است. جریان کم بزاق و خاصیت ضعیف بافری نیز برای افزایش اروژن شیمیایی دست به دست هم می‌دهند.
روند بیماری
اپی‌تلیوم سالم مری، مطابق و مشابه بافت مخاطی سالم دهان است. در معرض اسیدهای معده بودن به خصوص درست بالای دریچه معده، در این بافت تغییراتی به وجود می‌آورد که سبب التهاب و تورم می‌شود.
در این مرحله که شرایط نگران کننده است ممکن است علایم وجود داشته یا نداشته باشد. به طور مداوم در معرض اسید معده بودن احتمال تغییرات شدیدتر اپی‌تلیوم را افزایش می‌دهد. سلول‌های خاردار (اسکواموس) که دیواره مری را مفروش می‌کنند ملتهب شده، تحت تغییرات متاپلاستیک قرار می‌گیرند و شبیه سلول‌های غددی معده و از نظر میکروسکوپی شبیه سلول‌های ستونی اثنی‌عشر می‌شوند و مرتب در معرض اسید معده بودن احتمال بیماری ادنوکارسینومای مری را که تهدید کننده زندگی است افزایش می‌دهد.
علایم و نشانه‌های GERD
بیماریGERD قطعاً به هزاران بیماری و شرایط دیگر وابسته است. لیست علایم GERD وسیع است و شامل آسم، قطع تنفس (آپنه)، درد و سوزش در بالای قسمت شکمی (سوزش سر دل و سوء هاضمه)، سرفه خودبه‌خودی و بدون علت شبانه، خس خس سینه، التهاب حنجره، اختلال در بلع، سینوزیت مزمن، التهاب گوش میانی (اوتیت) مزمن، برونشیت مزمن، احساس وجود جسم خارجی در حلق (Globus)، صاف کردن مکرر گلو، عفونت مکرر در بچه‌ها، سرفه مزمن، سکسکه مزمن، آمفیزم، فیبروز ریوی، عفونت ریه (پنومونی)، اشکال در بلع، خشونت صدا (دیس فونیا)، حملات اضطرابی و وحشت بی‌جا می‌باشد. این علایم هم در بچه‌ها یافت می‌شود هم در بزرگسالان و ممکن است به همراه یا بدون شکایت عمده سوزش سر دل یا ناراحتی در خود معده باشد.
از دست رفتن غیر قابل برگشت ساختمان سخت دندان به وسیله روند شیمیایی، اروژن نامیده می‌شود. تظاهرات دهانی GERD معمولاً به صورت اروژن ظاهر می‌شود و می‌تواند از خیلی ظریف تا کاملاً واضح دیده شود. اغلب بیماران دندانپزشکی هیچ علامتی ندارند تا این که اروژن خیلی شدید شود. هنگامی که مینا و عاج هر دو مستعد انحلال شیمیایی باشند عاج زودتر از مینا فرسوده خواهد شد. اروژن باعث تلألو (برق زدن دندان‌ها) و نرم شدن آن‌ها می‌شود. در دندان‌های سایش یافته اغلب زوایای تیز، گرد می‌شود مثل صخره‌های بزرگ و سنگ‌هایی که در مسیر رودخانه‌ها چرخانده شده‌اند.
از دیگر علایم اروژن می‌توان به گود شدن و دندانه‌دار شدن سطوح اکلوزال، سایش ناهمگون سطوح غیر اکلوزال و افزایش ترانسلوسنسی دندان‌های قدامی اشاره کرد. دندانپزشکان باید از تفاوت وضعیت سایش مینا در اثر براکسیزم، سایش مکانیکی (اتریژن)، سایش توسط ترمیم پرسلن دندان مقابل و رسیدن به عاج آگاه باشند.
به محض ساییده شدن مینای محافظ، مایعات اسیدی به عاج نرم‌تر حمله می‌کند و سبب ایجاد گودی می‌شود. این ضایعات می‌تواند بسیار شدید باشد.
بیماران مبتلا به بولیمیا (Bulimia) بیمارانی که پرخوری عصبی دارند و بعد از خوردن با تحریک، مواد خورده شده را به طور ارادی برمی‌گردانند، اغلب دچار تخریب دندانی‌اند. آن هم به علت تکرر برگشت اسید معده به طور مشخص نیز مینای سطوح لینگوال دندان‌های قدامی بالا ساییده می‌شود در نتیجه دندان‌ها نازک‌تر و ترانسلوسنت‌تر می‌شوند. نقش GERD در تخریب ساختمان دندان همیشه قابل مشاهده است و اغلب بیماران درک نمی‌کنند که چرا از کارهای مختلف دندانپزشکی ناشی از برگشت مواد از معده خلاص نمی‌شوند. گاهی به علت درد یا ناراحتی و یا معاینه دندانپزشکی، مینای آسیب دیده آشکار می‌شود. اغلب بیماران ممکن است از وجود این مشکل آگاه نباشند.
یک پزشک با تجربه اغلب GERD را بر پایه علایم و نشانه‌ها و تجارب گذشته تشخیص می‌دهد. وقتی دندانپزشک یا بهداشت‌کار دهان و دندان، علایم اروژن شیمیایی را یافت نیاز به رسیدگی و توجه بیشتری است.
اگر بیمار تحت درمان GERD است باید سؤالات بیشتری از او پرسید. لیستی از سؤالات می‌تواند بسیار کمک کننده باشد و شما را به پدیده‌ای که باعث دردهای مکرر قسمت بالای شکم و معده خواهد شد هدایت کند این لیست عبارت است از سؤال درباره مصرف دایمی دارو، راه‌هایی که باعث علایم بیماری می‌شود، میزان تکرار مصرف نوشیدنی‌های قلیایی، مرکبات، الکل، سیگار. گاهی اوقات در بیماران مبتلا به ریفلاکس شدید نیاز به نایت گارد حفاظتی و احتمالاً فلورایدتراپی است تا دندان‌ها از اروژن شیمیایی محافظت شود. ترمیم دندان‌ها نباید قبل از کنترل جدی ریفلاکس معدی انجام شود.
شغل بیمار نیز ممکن است در ایجاد اروژن شیمیایی شبیه بیماری GERD کمک کننده باشد. کارکنان آزمایشگاه‌های شیمیایی باید از نظر علایم تخریب دندانی زود به زود معاینه شوند زیرا آن‌ها اغلب در معرض خوردگی شیمیایی‌اند و گازهایی که استنشاق می‌کنند می‌تواند سبب از دست رفتن ساختمان دندان شود. اگر علت قطعی برای اروژن پیدا نشد قبل از هر گونه کار دندانپزشکی و دادن نایت گارد برای اطلاع از روند بیماری باید به پزشک مراجعه کرد.
گزارش مورد
مردی 55 ساله با سلامتی کامل برای معاینات معمول دندانپزشکی به کالج دندانپزشکی دانشگاه تنسی مراجعه کرد. تاریخچه پزشکی او بدون مشکل بود و او گفت که هیچ مشکلی ندارد تا تحت مراقبت پزشکی باشد. البته اخیراً برای جراحی شانه‌اش که به علت بلند کردن وزنه بوده با NSAIDs تحت درمان قرار گرفته است. هیچ داروی دیگری به طور معمول مصرف نکرده است.
در معاینات پزشکی خرابی خفیفی در دندان‌ها به همراه از دست دادن چند مولر و پرمولار و حرکت مزیالی از دندان‌ها دیده شد. دندان‌های بیمار قبلاً به طور وسیعی درمان شده بود و به جای دندان‌های از دست رفته از پروتز ثابت استفاده نکرده بود. شرایط لثه بیمار چندان نامساعد نبود و فقط چند پاکت پریودنتال حدود (3mm) و باز شدگی خفیف فورکا در هر دو قوس بیمار دیده شد. بیمار هیچ گونه عادت دهانی که در ارتباط به پوسیدگی غیر طبیعی دندان‌ها باشد نداشت و بیان نمود که سابقه ضربه در هیچ یک از دندان‌هایش وجود ندارد به جز سانترال چپ بالا که در اثر ضربه در زمان خیلی جوانی، تغییر رنگ داده بود و با اینکه این دندان زنده نبود هیچ علامتی نداشت.
معاینات اکلوزالی توانایی هر دو قوس را در بیشترین تداخل کاسپی (Inter Cuspation) نشان می‌داد ولی تماس‌های اکلوزال و انسیزال فقط روی دندان‌های قدامی و مولرها بود و پرمولرهای راست و چپ به طور واضحی از اکلوژن خارج بودند با اینکه سایش اکلوزالی خفیفی روی دندان‌های قدامی و خلفی بود و هیچ نوع سایش شدیدی (Facet) روی پرمولرها دیده نمی‌شد. در سطح اکلوزال نیز اروژن و گود شدگی شدید (Cupping and Dishing) وجود داشت آما لگام مزیو اکلوزالی دندان 3 کدر نبود ولی از حفره بیرون زده بود که این مورد مثالی کلاسیک از انحلال ساختمان دندان در اطراف یک ماده غیر قابل حل است.
احتمال Cross Over بودن دندان‌ها و براکسیزم زیاد بود. شرایط بالینی دال بر این بود که بیمار باید مندیبل را در موقعیت خیلی تخاصمی (Aggressive) ببندد که در این بیمار چنین چیزی ممکن نبود. نویسنده نه توانست این شرایط را با استفاده از مدل‌های مطالعاتی بیمار توضیح دهد و نه اینکه بیمار توانست آنگونه که لایتل (Lytle) توضیح داده بود سطوح ساییده را با هم تطابق دهد. به علاوه سایش‌ها (Facet) (مشخصه کلاسیک براکسیزم) فقط روی دندان‌هایی که فعلاً در اکلوژن بودند، وجود داشت نه روی همه دندان‌ها. مشکلات اکلوزالی ممکن است به درجات مختلف وجود داشته باشد اما این تخریب شدید نمی‌توانست به عنوان دیگری که در این بیمار وجود داشت شکاف (Notching) روی سطح دیستال هر دو کانین فک بالا باشد.
با سؤالات بیشتر مشخص شد که بیمار از عاداتی نظیر مصرف تنباکو، زیاده روی در مصرف مرکبات، غذاهای اسیدی، نوشابه‌های گازدار (کربنات‌دار)، الکل، مصرف پودر آسپرین،NSAIDs بولیما، شنا در استخر کلردار و کلاً مواردی که در ارتباط با اروژن شیمیایی است، مبرا بوده است. سابقه کاری او در محیط‌های اسیددار یا دیگر تولیدات شیمیایی اروژن‌دار منفی بود. او بیان نمود که به طور متوسط در روز 2 عدد آشامیدنی کربنات‌دار مصرف می‌کرده است. البته اثر این مقدار نوشابه در مورد دندان‌ها بی اهمیت است. بیمار 3 ساعت قبل از خواب غذا می‌خورده و هنگام خواب از دو بالش استفاده می‌کرده است. بیمار سرفه‌های خود به خود شبانه بدون ارتباط با بیماری خاصی داشت و در عرض یک ماه برای رفع سوزش سر دل چندین بار از آنتی اسید استفاده کرده است. تمام این ها علامت‌های مثبتی برای وجود GERD بودند.
تشخیص
بر اساس انحلال شیمیایی ساختمان دندان تشخیص گذاشته شد. بعد از رد کردن براکسیزم به عنوان اتیولوژی، درمان تشخیصی ارائه شد. یک دانشجوی دندانپزشکی سال چهارم دانشکده با استفاده از کامپوزیت دندان‌های 4، 5، 11 و 13 او را موقتاً ترمیم کرد تا بعداً روکش شوند و فعلاً هم از خرابی محافظت شوند. مواد ترمیمی طوری قرار گرفت که دندان‌ها در حالت‌های سنتریک ریلیشن و سنتریک اکلوژن (CO, CR) و همه حرکات طرفی (Excursion) به نرمی از اکلوژن خارج شود. رفع موانع بین کامپوزیت و دندان مقابل با بکارگیری ایندکس ساخته شده از رزین اکریلی اتو پلیمریزان و کراون انجام گرفت.
از بیمار عکس گرفته شد و برای معالجه GERD به پزشک متخصص معرفی شد و از او خواسته شد تا 60 روز بعد مراجعه نماید. دیده شدن سایش اکلوزالی کامپوزیت، سندی خواهد بود برای بیماری اکلوزالی، چون مواد کامپوزیتی جدید در برابر اسید معده مقاوم‌اند. اگر بیمار بدون از دست دادن مواد برگردد با توجه به عدم وجود دیگر عوامل کمک کننده به احتمال قوی تشخیص در مورد ابتلا به GERD صحیح خواهد بود.
نتیجه‌گیری
بیمار 60 روز بعد برای ارزیابی سایش مواد کامپوزیتی مراجعه کرد. شاخص‌های جدید روی دندان‌های اصلی علامت زده شده با استفاده از همان مواد و روش‌ها ساخته شد. در همان نقاط در هر دو ایندکس اندازه‌گیری با همان ضخامت Miltex انجام شد. نتایج حاصل هیچ سایش قابل اندازه‌گیری را در تمام نقاط ایندکس‌ها بعد از یک دوره 60 روزه نشان نداد. به علاوه در بزرگ نمایی 2.5 برابر قبل هیچ ساییدگی دیده نشد.
دندانپزشکان از گذشته‌های دور علایم بالینی اروژن شیمیایی را به صورت از دست دادن غیر قابل برگشت ساختمان سخت دندان در روند شیمیایی شناخته بودند. با اینکه رزین کامپوزیت‌های جدید به سایش اکلوزالی حساسند ولی تحت تأثیر مایعات معدی قرار نمی‌گیرند. در این مورد خاص، GERD به طور تجربی تشخیص داده شد و یک پرونده پزشکی بر اساس اروژن شیمیایی دندان‌ها، استفاده دوره‌ای از آنتی اسیدها، عدم وجود شیوه زندگی و عوامل محیطی کمک کننده، فقدان فاست‌های سایشی و تفاوت قابل اندازه‌گیری پس از درمان تشخیصی تشکیل شد. به بیمار تدابیر اولیه پزشکی برای تشخیص توصیه شد اما راه زیادی بود. پس از بررسی نتایج برای پیشگیری از صدمات آتی ریفلاکس معدی برای او نایت گارد محافظتی ساخته شد.
بحث و نتیجه‌گیری
دندانپزشکان اغلب اولین مشاهده‌گر علایم ظریف ادنو کارسینوما هستند. ادنو کارسینوما یک وضعیت سیستمیک تهدید کننده زندگی ناشی از مری بارت است. از بیماران دارای علایم اروژن شیمیایی باید عمیقاً از نظر GERD پرسش شود. سؤالات باید علایم، نحوه زندگی و محیط کار را نشان دهد.
پاسخ‌های مثبت در هر مرحله باید به عنوان نشانه‌هایی برای ریفلاکس در نظر گرفته شود و اگر بیمار تحت درمان نیست باید ارجاع داده شود.
افزایش شیوع این بیماری در چند دهه اخیر دندانپزشکان را روی علایم بولیمیا و ضخامت کم مینای لینگوالی دندان‌های انسیزور بالا، بیشتر متمرکز ساخته است. کارکنان گروه دندانپزشکی باید از علایم دقیق ریفلاکس آگاه باشند و این گروه باید قدرت تشخیص بیماران احتمالی GERD را بر اساس علایم مخصوصی که در معاینه معمولی دیده می‌شود، داشته باشند و این بیماران را قبل از ایجاد گرفتاری جهت مراقبت‌های جدی پزشکی ارجاع دهند.