ESD/EMR/پولیپکتومی
Endoscopic Mucosal Resection and Endoscopic Submucosal Dissection
در سالهای اخیر ارائه روشهای (Endoscopic Mucosal Resection (EMR و (Endoscopic Submucosal Dissection (ESD به عنوان روشهای درمانی ایمن و کارآمد جهت مشخص کردن میزان رشد آسیبهای مخاطی در مری، معده، دوازدهه، و روده و برداشتن نواحی آسیب دیده از عمدهترین پیشرفتهای صورت گرفته در راستای گسترش تکنیکهای آندوسکوپیک بوده است. بکارگیری این روشها نیاز به جراحی را به عنوان درمان اصلی از میان برداشته است.
(Endoscopic Mucosal Resection (EMR
روش EMR تکنیکی برای مطالعه میزان رشد نئوپلاسمهای سطحی دستگاه گوارش و درمان آن است. این تکنیک ابتدا در ژاپن برای درمان سرطانهای معده که رشد زیادی نداشتند، مورد استفاده قرار گرفت اما از آن زمان برای درمان عارضههای مختلف در سراسر دنیا بکار گرفته شد. از موارد استفاده از آن میتوان به دیسپلاستیک مخاط بارت و نئوپلاسم بدون ساقه روده اشاره کرد. فواید این روش عبارتند از:
- ارائه میزان رشد دقیق نئوپلاسمهای سطحی معده-روده (Gastrointestinal Neoplasm) و بافت شناسی آن
- ارائه تکنیک با حداقل تهاجم جهت برداشتن تومورهای بدخیم سطحی
در حال حاضر روشهای مختلفی برای EMR وجود دارد که شامل تکنیکهایی با تزریق کمکی و با کمک بستن رگ (Ligation-Assisted) میباشد. تمامی این روشها بر پایه روش اصلی در تعیین و علامتگذاری ناحیه آسیب، تزریق زیر مخاطی برای بالا آوردن سطح ناحیه آسیب و قطع آندوسکوپیک بنا شدهاند. به دلیل ایمنی و بازدهی بالای این روش بر روی بیماران منتخب، امروزه EMR به عنوان جزئی از فرآیند درمانی-تشخیصی نئوپلاسمهای بدخیم سطحی معده-روده معرفی میشود.
در EMR، محلول نمکی یا هیدروکسی پروپیل متیل سلولز، اپینفرین رقیق و متیلن آبی به فضای زیر مخاطی ناحیه دچار تومور تزریق میشود. این تزریق با هدف بالا آوردن بافت تومور و جداسازی آن از دیواره روده انجام میگیرد. در این مرحله میتوان با کمترین احتمال ایجاد آسیب حرارتی یا مکانیکی به ماسکولاریس پروپیا، تومور را جدا کرد.
(Endoscopic Submucosal Dissection (ESD
روش ESD برای برداشتن زخمهای بزرگ و صاف از سیستم گوارش طراحی شده است. روند جراحی در چند مرحله انجام میگیرد. در گام اول، اطراف ناحیه آسیب دیده توسط الکتروکوتر علامتگذاری میشود و تزریق زیر مخاطی برای بالا آوردن سطح زخم صورت میگیرد. در ادامه، از طریق چاقوهای الکتروکوتری آندوسکوپیک یک برش محیطی در زیر مخاط و در اطراف ناحیه مورد نظر ایجاد میشود. در مرحله نهایی نیز ناحیه آسیب دیده از عمیقترین لایههای دیواره مسیر روده-معده و توسط چاقوهای الکتروکوتری جدا شده و برداشته میشود. بعد از برداشتن ناحیه آسیب دیده باید مطالعات بافت شناسی بر روی نمونه انجام گیرد. پیشرفتهای چشمگیری که در زمینه جراحی آندوسکوپیک به وجود آمده، ابزارهای برش و لوازم جانبی متعددی را برای ESD فراهم آورده که بر ایمنی این روش افزوده است.
پولیپکتومی
پولیپکتومی چیست
پولیپکتومی عبارت از برداشتن پولیپهای رودهای است. پولیپهای رودهای رشد غیر معمول سلولهایی است که به بافت پوشش دهنده روده نفوذ میکند. پولیپهای کوچک را میتوان از طریق ابزاری به نام فورسپسهای بیوپسی که قسمتهای کوچکی از بافت را بر میدارد، خارج نمود. پولیپهای بزرگتر معمولاً با قرار دادن یک حلقه پیرامون پایه پولیپ و سوزاندن بافت از طریق الکتروکوتر برداشته میشوند. هیچکدام از این روشها دردناک نبوده و معمولاً بیمار از آنچه که در جراحی در حال انجام میباشد، بیخبر است. به ندرت امکان ایجاد پولیپهای خیلی بزرگ وجود دارد که نیازمند خارج کردن آن از طریق کولونوسکوپی بوده و یا برای خارج کردن آنها نیاز به انجام جراحی است.
پولیپکتومی روشی بسیار ایمن میباشد. مشکل عمدهای که میتواند در حین پولیپکتومی رخ دهد خونریزی و سوراخ شدن روده است اما خوشبختانه این عارضه خیلی به ندرت رخ میدهد. خونریزی را میتوان از طریق کولونوسکوپی کنترل نمود و یا ناحیه در حال خونریزی را کوتر کرد؛ هر چند ممکن است به جراحی نیاز باشد. در صورت سوراخ شدن روده نیز انجام جراحی ضروری خواهد بود.
پولیپها
پولیپهای رودهای رشد غیر معمول سلولهایی است که به بافتهای پوشش دهنده روده نفوذ میکند. دو نوع پولیپ وجود دارد: ساقهدار و چسبیده. پولیپهای ساقهدار بیشتر شبیه یک قارچ رشد میکنند و ساقه پولیپ به دیواره روده متصل میماند. برای انداختن حلقه پولیپکتومی به دور آن از روش آندوسکوپی استفاده میشود. جریان الکتریکی اعمال شده از طرف حلقه پولیپکتومی به عنوان نیروی برشی بر روی پایه پولیپ عمل میکند. حلقه، ساقه پولیپ را قطع کرده و در همان زمان بافت را کوتر کرده و خونریزی را به حداقل میرساند. انتخاب اندازه حلقه و شکل آن به مکان و اندازه پولیپ و تشخیص پزشک وابسته است.
پولیپهای چسبیده در مقایسه با پولیپهای ساقهدار ساقه مشخصی ندارند اما این پولیپها را نیز میتوان از طریق حلقههای پولیپکتومی به روش فوق جدا نمود. در برخی موارد به ویژه هنگامی که پولیپها کوچک هستند، نیاز به استفاده از فورسپسهای بسیار گرم میباشد. متخصص آندوسکوپی پولیپ را با فورسپس گرفته و در ادامه جریان الکتریکی را جهت انعقاد خون در آن ناحیه، اعمال میکند.
در هر دو نوع پولیپکتومی باید نمونه پولیپ حفظ شود. بافت پولیپ جهت جستجوی سلولهای سرطانی مورد بررسی قرار میگیرد. در صورت تأیید سرطان، جراحی روده لازم است.
پولیپهای چسبیده با ابعاد بزرگ
این پولیپها از طریق آندوسکوپی به دشواری برداشته میشوند و پولیپکتومی ریسک زیادی خواهد داشت. پولیپهای با ابعاد بزرگتر از 10 میلیمتر باید به شکل تکه تکه از طریق پولیپکتومی حلقهای برداشته شوند. استفاده از الکتروکوتر بر روی یک ناحیه بزرگ، ریسک سوراخ شدن روده را بالا میبرد لذا برای کاهش این ریسک و اجرای پولیپکتومی، مایعی استریل زیر پایه پولیپ تزریق میشود تا از لایه ماهیچهای روده فاصله بگیرد.
پولیپ ساقهدار با ابعاد بزرگ
این نوع پولیپها نیز از طریق پولیپکتومی حلقهای قابل برداشت هستند. هنگامی که پولیپ شناسایی شد یک حلقه پولیپکتومی به دور پولیپ و ساقه آن قرار داده میشود. در این مرحله، حلقه را تنگ کرده تا اینکه ساقه پولیپ را بگیرد. یک جریان الکتریکی از داخل حلقه به منظور برش ساقه پولیپ عبور داده شده و به طور همزمان الکتروکوتری نیز انجام میگیرد. پولیپ در سبد آندوسکوپی قرار گرفته و با خارج کردن کولونوسکوپ بیرون آورده میشود.
درخواست تماشای فیلم
فیلمی که ملاحظه خواهید فرمود در ارتباط با EMR است.
فیلمی که ملاحظه خواهید فرمود در ارتباط با ESD است.
فیلمی که ملاحظه خواهید فرمود در ارتباط با پولیپکتومی است.این عمل جراحی توسط دکتر نظری در بیمارستان عرفان انجام شده است.