دارو درمانی برای کاهش وزن
در سال 1998، مؤسسه ملی قلب، ریه و خون دستورالعملهایی را در مورد شناسایی، ارزیابی و درمان اضافه وزن و چاقی در بالغین انتشار داد. دستورالعملها، افزایش وزن را بصورت ایندکس توده بدن (BMI) بین 25 و Kg/m2 9/29 و چاقی را به صورت BMI معادل با Kg/m230 یا بیشتر معین کرد. شیوع افزایش وزن در ایالات متحده از دهه 1960 کاملاً ثابت باقیمانده است به جز در کودکان که در آنها افزایش یافته است. در حالی که شیوع چاقی صراحتاً افزایش یافته است تقریباً 3/2 جمعیت بالغ آمریکا اکنون دارای اضافه وزن یا چاق تخمین زده میشوند.
بیماریهای پاتولوژیک مرتبط با افزایش وزن و چاقی
افزایش وزن و چاقی ریسک بیماری و مرگ و میر ناشی از بیماریهای مختلف را افزایش میدهد. افراد چاق در مقایسه با افراد با وزن طبیعی بیش از دو برابر احتمال فشار خون دارند. سطوح کلسترول HDL در محدوده پایین، دو تا سه برابر در افراد چاق در مقایسه با افراد با BMI کمتر از Kg/m225 معمولتر است. به علاوه، بالغین با BMI بیشتر از Kg/m240، هفت برابر ریسک بیشتری برای ابتلا به دیابت تیپ 2 در مقایسه با افراد با وزن طبیعی دارند. این افزایش در ریسک هایپرتانسیون، دیس لیپدمی و دیابت تیپ 2 به افزایش گسترش بیماری و مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی در بیماران چاق کمک میکند.
کولهسیستیت و کولهسیستکتومی در افراد چاق در مقایسه با افراد با وزن طبیعی معمولتر است. به جرأت میتوان گفت هم افراد با اضافه وزن و هم چاق به واسطه افزایش فشار بر مفاصل تحمل کننده وزن، در افزایش ریسک استئوآرتریت قرار دارند. افزایش وزن بدن یک ریسک فاکتور برای نقرس و هایپراورسمی است. آپنه خواب نیز در افراد با BMI بیشتر از Kg/m2 30 معمولتر است.
توصیف ارتباط بین اضافه وزن و سرطانهای مختلف به واسطه عوامل گیج کنندهای از قبیل غلبه به سمت رژیمهای با چربی بالا در افراد چاق یا با افزایش وزن مشکل است. سرطانهایی که در ارتباط با چاقی معمولترند، تنظیم شونده با هورمون هستند و شامل سرطانهای سینه، پروستات و اندومتر هستند. سرطان روده بزرگ نیز با چاقی مرتبط است.
انتخابهای درمانی برای افزایش وزن و چاقی
از دست دادن وزن هنگامی بدست میآید که انرژی مصرفی بیش از انرژی دریافتی باشد. بیشترین دستورالعملها، مدافع رژیم غذایی و ورزش به عنوان درمان خط اول جهت کنترل اضافه وزن و چاقی هستند. در حالی که روشهای رژیم غذایی تنها نسبت به روشهای ورزش موفقیت بیشتر نشان دادهاند، ترکیب هر دو بهترین است. ورزش در ابقاء طولانی مدت وزن بدن مفید است. رفتار درمانی در ترکیب با دیگر روشها نیز در تلاشهای کوتاه مدت کاهش وزن مفید نشان داده شده است. بسیاری از افراد در نبردی همیشگی با وزن میجنگند. افزایش آگاهی از ارتباط اضافه وزن و چاقی با انواع بیماریهای مزمن، همچنین اپیدمی مداوم افزایش وزن در جامعه، منجر به تمایل جهت یافتن درمانهایی برای افزایش وزن و چاقی مشابه بیماریهای مزمن شده است. اگر چه سرکوب غذا خوردن شامل کنترل پروتئین و افزایش فعالیت فیزیکی روشهای ارجح برای دستیابی و ابقاء وزن دلخواه است، رعایت این روشها در محیطی از اتوماتیک بودن و فراوانی غذا مشکل است. هیچ گلوله سحرآمیزی به معنای دارو درمانی برای کنترل وزن وجود ندارد و هیچ درمانی در آینده نزدیک پیشبینی نمیشود.
حلقه معیوب چاقی (Neuropeptid Y- NPY)
گرفتاری آدمهای چاق یکی دو تا نیست. هم ورزش برایشان مشکلتر است، هم اشتهایشان بیشتر است و هم نگران عوارض چاقی هستند که همین امر موجب افسردگی آنها و سپس پرخوری بیشتر آنها میشود. آخرین مطالعات نشان میدهد بافت چربی، به خصوص چربیهای نواحی دور شکم، موجب ترشح هورمونی میشود که این هورمون تحریک کننده رشد سلولهای چربی و نیز افزاینده اشتهای فرد است. به این ترتیب چاقی، بخصوص چاقی دور شکم، باز هم موجب چاقی بیشتر فرد میشود. این هورمون نوروپپتید وای نامیده میشود. محققان پیش از این تصور میکردند تنها منشأ آن، خود مغز است اما مطالعات جدید نشان میدهد که چربیهای دور شکمی نیز میتوانند این هورمون را ترشح کنند. به این ترتیب علاوه بر عوارض چاقی، مهم این است که این چربیها در کجای بدن تجمع دارند. چربی دور شکم خطرناکتر است. بر اساس مطالعه آگوست سال 2007 در نشریه کالج بیماریهای قلبی آمریکا، نشان داده شده است که دور کمر بیشتر از 81 سانتیمتر برای زنان و 94 سانتیمتر برای مردان، میتواند هشداری برای وقوع حمله قلبی با احتمال بالا باشد. حتی در کسانی که وزن آنها نسبت به قدشان در محدوده نرمال است ولی دور کمر بالا دارند، احتمال رسوب چربی در رگها و تصلب شرایین آنها بیشتر است. این همان چیزی است که متخصصین قلب را نگران وقوع حمله قلبی میکند. از طرف دیگر نشان داده شده است که هر چه میزان چربیهای رسوب کرده در ارگانهای حیاتی نظیر قلب و کبد بیشتر باشد، فرد بیشتر در معرض خطر این بیماریها است (حتی اگر وزن طبیعی داشته باشد و چاق به نظر نیاید). چربیهای دور شکم با تولید هورمون نوروپپتید وای چرخه معیوبی میسازند که باعث مضاعف شدن عوارض احتمالی چاقی میشود.
ارتباط اندازه دور شكم با فشار خون بالا
افرادي كه اضافه وزن آنها مربوط به انباشت چربي در ناحيه شكم است، ميتوانند در معرض خطر فشار خون بالا قرار گيرند. به نقل از رويترز، يك مطالعه 10 ساله محققان آمريكايي بر روي 2377 زن و مرد 30 ساله و بالاتر نشان ميدهد كساني كه در طول زمان قطر كمرشان بيشتر ميشود به همان نسبت بيشتر دچار افزايش فشار خون ميشوند. به گفته اين محققان، افرادي كه شكل ظاهري بدنشان شبيه سيب است در مقايسه با افرادي كه چاقي آنها بيشتر در رانها و باسن است، بيشتر در معرض خطر بيماريهاي قلبي و ديابت نوع دوم قرار دارند. به نوشته مجله فشار خون آمريكا، چاقي در زنان با دور شكم 5/87 سانتيمتر به بالا و براي مردان 100 سانتيمتر به بالا تعيين شده است.