خونريزي از روده بزرگ هنگام دفع که به طور معمول از سوي بسياري به علل مختلفي جدي گرفته نشده يا روي آن سرپوش گذاشته مي شود علل مختلفي دارد كه در صورت مشاهده، نبايد بي تفاوت از آن گذشت و بايد به پزشك متخصص مراجعه كرد.
رنگ خون خارج شده از روده ممكن است تيره يا روشن باشد كه خون سياه و تيره نشان دهنده خونريزي در قسمت فوقاني روده مانند معده است و خون روشن خونريزي از پايين روده را نشان مي دهد و عللي مانند هموروئيد دارد. براي تشخيص علت اصلي خونريزي و در برخي موارد درمان آن، كولونوسكوپي (پس روده بيني يا كولون بيني) انجام مي شود. كولونوسكوپ يك وسيله تشخيصي لوله اي شكل است كه از ركتوم وارد بدن مي شود و با دوربيني كه سر آن قرار دارد، مخاط روده را بررسي مي كند.
متاسفانه بيشتر افراد از انجام اين روش مي ترسند و تصور مي كنند با درد زيادي همراه است و مي تواند ناقل بيماري باشد، به همين علت مراجعه به پزشك را به تاخير مي اندازند؛ در صورتي كه اين روش تشخيص، بسيار با اهميت است و با تشخيص بيماري در مراحل اوليه، به درمان زودهنگام و بهبود كامل كمك مي كند.
در مورد علت خونريزي در روده و نحوه تشخيص آن با كولونوسكوپي، با دكتر ناصر ابراهيمي درياني، فوق تخصص بيماري هاي گوارش و كبد گفت و گو كرديم.
رنگ خون خارج شده از روده در تشخيص به پزشك كمك مي كند، مي گويد: مهمترين كاربرد كولونوسكوپي تشخيص ضايعات مخاطي روده بزرگ است. سطح يا مخاط روده، گاه ملتهب يا زخم مي شود و سريع خونريزي مي كند كه با كولونوسكوپي مي توان علت خونريزي را بررسي كرد و ضايعات اطراف مقعد مانند هموروئيد، شقاق و فيستول را تشخيص داد.
يكي از مهمترين علل خونريزي در روده وجود پوليپ است. پوليپ جوانه يا گوشت اضافه در طول روده بزرگ است و اهميت تشخيص آن از اين نظر است كه رشد پوليپ در ۹۸ درصد موارد به سرطان هاي روده بزرگ تبديل مي شود كه اگر از مرحله نخست تشخيص داده و با كولونوسكوپي برداشته شود، از بروز سرطان جلوگيري مي شود.
در خارج كشور، افراد بالاي ۵۰ سال، يك بار در سال بايد كولونوسكوپي انجام دهند و اگر پوليپ در روده آن ها وجود نداشت، كولونوسكوپي ۱۰ سال بعد دوباره تكرار خواهد شد. اما اگر پوليپ در روده مشاهده شود، فاصله ميان انجام دو كولونوسكوپي كم مي شود. اما در ايران انجام اين چكاپ جا نيفتاده است. پوليپ به طور معمول بي علامت است و پس از ۵۰ سالگي علائم خود را نشان مي دهد.
كسي كه در بستگان درجه يك خود، سابقه ابتلابه سرطان روده داشته باشد، به ويژه اگر زمان ابتلاپيش از ۵۰ سالگي و در سمت راست بدن باشد، زمينه ژنتيكي ابتلابه سرطان در او بالااست. اين فرد بايد ۱۰ سال پيش از سني كه عضو مبتلاي خانواده او گرفتار اين سرطان شده است به پزشك مراجعه كند تا كولونوسكوپي انجام شود. با اين روش تشخيصي اگر ضايعه خطرناكي در روده ديده شود، تكه برداري و آزمايش خواهد شد، همچنين با كولونوسكوپي مي توان آن را از روده خارج كرد.
يكي ديگر از كاربردهاي كولونوسكوپي، تشخيص كوليت زخمي روده است كه بسياري از افراد جامعه به آن مبتلاهستند. اين افراد دائم اسهال دارند كه گاه در آن خون ديده مي شود. در اين بيماري مخاط روده ملتهب شده و زخم هاي متعددي در روده بزرگ به وجود مي آيد كه خونريزي هنگام دفع را به دنبال خواهد داشت.
بيماراني كه از انتقال ميكروب از كولونوسكوپ ترس دارند بايد بدانند كه پس از انجام هر كولونوسكوپي، دستگاه با محلولي كه همه ويروس هاي اچ آي وي و هپاتيت را از بين مي برد، شسته مي شود.
مطالعات نشان مي دهد هنگام كولونوسكوپي درد در زنان و مردان لاغر و قد بلند بيشتر است كه براي اين افراد از داروي بيهوشي استفاده مي شود و اگر مريض نسبت به تحمل درد حساس نباشد با زدن داروي خواب آور و ضد درد بيمار را آرام مي كنيم.
گاه در موارد نادر ممكن است به علت چسبندگي شديد روده، سوراخ شدگي ايجاد شود يا اگر پوليپ بدون پايه، بزرگ و چسبيده به ديواره روده باشد موجب سوراخ شدگي روده مي شود كه اگر اين اتفاق بيفتد بيمار براي جراحي اورژانسي به اتاق عمل منتقل خواهد شد.
روزنامه ايران، شماره ۵۴۳۴ به تاريخ ۲۲/۵/۹۲، صفحه ۷ (سلامت)