عبارت است از عفونت یا التهاب کیسه صفرا (کله سیستیت ) و عفونت مجرای صفراوی که صفرا را از کیسه صفرا به روده کوچک انتقال می دهند (کلانژیت ) است. این وضعیت امکان دارد با هپاتیت ، پانکرآتیت (التهاب لوزالعمده) یا زخم دوازدهه اشتباه شود. این وضعیت ندرتاً ممکن است در کودکان یا نوجوانان رخ دهد.
علایم شایع: دردی شبیه دل پیچه که به یکباره می گیرد و در قسمت فوقانی شکم در سمت راست حس می شود. امکان دارد درد در قفسه صدری (مشابه حمله قلبی)، قسمت فوقانی پشت یا شانه راست نیز حس شود. این علایم غالباً پس از مصرف غذاهای پرچرب رخ می دهند ؛ احساس درد به هنگام لمس ناحیه فوقانی شکم ؛ تهوع و استفراغ ؛ آروغ زدن ؛ تب خفیف . اگر لرز همراه تب بالا وجود داشته باشد، یک عفونت باکتریایی وجود دارد ؛ گاهی زردی ؛ گاهی کم رنگ بودن مدفوع ؛ گاهی خارش پوست
علل: التهاب یا عفونت باکتریایی ، که معمولاً در اثر تشکیل سنگ و انسداد مجاری صفراوی رخ می دهد. عوامل افزایش دهنده خطر رژیم غذایی پرچرب و کم فیبر ؛ التهاب حاد یا مزمن لوزالعمده ؛ بیماری سرخرگ های قلبی ؛ سابقه خانوادگی بیماری کیسه صفرا ؛ در خانم های میانسال (50-40 ساله ) ؛ خانمی که سابقه سنگ کیسه صفرا داشته و استروژن دریافت می کند. ؛ مصرف قرص های ضد حاملگی ؛ چاقی ؛ کاهش وزن سریع ؛ دیابت یا سیروز
پیشگیری:
در صورت امکان ، از عوامل خطر پرهیز کنید.
عواقب مورد انتظار: علایم در بعضی از موارد خفیف و بدون عارضه ، خود به خود در عرض 4-1 روز فروکش می کنند. در غالب موارد باید بیمار بستری شود و تحت درمان قرار گیرد. عود بیماری شایع است . حملات بیماری پس از برداشتن کیسه با جراحی متوقف می شوند.
عوارض احتمالی: پارگی کیسه صفرا و پریتونیت (التهاب پرده صفاق که پوشاننده حفره شکم است )، یا تشکیل آبسه ، وارد شدن سنگ از کیسه صفرا به مجرای صفراوی مشترک که باعث انسداد در مسیر جریان صفرا از کبد به دوازدهه می شود ؛ هپاتیت
درمان:
- اصول کلی
امکان دارد آزمایشات تشخیصی شامل موارد زیر باشند: آزمایش خون ، عکس برداری از کیسه صفرا با اشعه ایکس ، سونوگرافی کیسه صفرا و مجاری صفراوی ، بررسی کبد و لوزالعمده به کمک رادیوایزوتوپ . درمان اختصاصی برحسب شدت بیماری ، وجود عفونت ، اندازه سنگ ، و وضعیت سلامت عمومی ، متفاوت است .
روش های درمانی غیرجراحی عبارتند از دادن دارو برای حل کردن سنگ ها یا سنگ شکنی به کمک شوک امواج ارسالی از خارج از بدن ؛ درمان جراحی معمولاً عبارت است از کله سیستکتومی (برداشتن کیسه صفرا) به روش لاپاروسکپی
- داروها
امکان دارد داروهای ضددرد، از جمله مخدرها، برای تخفیف درد تجویز شوند. امکان دارد مصرف اورسودیول برای حل کردن سنگ های صفراوی توصیه شود. باید این دارو به مدت دو سال مصرف شود و در 50% بیماران مؤثر واقع می افتد. در موارد حاد ممکن است آنتی بیوتیک تجویز شود.
- فعالیت
تا زمان برطرف شدن علایم یا بهبود کامل پس از جراحی ، در رختخواب استراحت نمایید. در زمانی که هنوز در رختخواب هستید و فعالیت ندارید، پاهای خود را مرتب تکان دهید تا احتمال لخته شدن خون در سیاهرگ های عمقی پا کمتر شود. برحسب روش درمانی اتخاذ شده ، امکان دارد محدویت های خاصی برای فعالیت توصیه شود.
- رژیم غذایی
در زمان حمله بیماری ، به علت تهوع و استفراغ ، دادن مایعات از راه وریدی معمولاً ضرورت می یابد. در زودترین زمانی که می توانید خوردن جامدات را تحمل کنید، شروع به خوردن یک رژیم کم چرب نمایید. ممکن است 12-6 ماه طول بکشد تا عدم تحمل به غذاهای چرب به طرف شود.
- در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم کله سیستیت یا کلانژیت را دارید. اگر علاوه بر علایم معمول بیماری ، علایمی چون تنگی نفس ، عرق ریزش و تهوع وجود داشته باشند، بلافاصله تماس بگیرید. اگر موارد زیر به هنگام حمله رخ دهند: تب ؛ زردی ؛ استفراغ مکرر ؛ درد غیرقابل تحمل.
عبارت است از عفونت یا التهاب کیسه صفرا (کله سیستیت ) و عفونت مجرای صفراوی که صفرا را از کیسه صفرا به روده کوچک انتقال می دهند (کلانژیت ) است. این وضعیت امکان دارد با هپاتیت ، پانکرآتیت (التهاب لوزالعمده) یا زخم دوازدهه اشتباه شود. این وضعیت ندرتاً ممکن است در کودکان یا نوجوانان رخ دهد.
علایم شایع: دردی شبیه دل پیچه که به یکباره می گیرد و در قسمت فوقانی شکم در سمت راست حس می شود. امکان دارد درد در قفسه صدری (مشابه حمله قلبی)، قسمت فوقانی پشت یا شانه راست نیز حس شود. این علایم غالباً پس از مصرف غذاهای پرچرب رخ می دهند ؛ احساس درد به هنگام لمس ناحیه فوقانی شکم ؛ تهوع و استفراغ ؛ آروغ زدن ؛ تب خفیف . اگر لرز همراه تب بالا وجود داشته باشد، یک عفونت باکتریایی وجود دارد ؛ گاهی زردی ؛ گاهی کم رنگ بودن مدفوع ؛ گاهی خارش پوست
علل: التهاب یا عفونت باکتریایی ، که معمولاً در اثر تشکیل سنگ و انسداد مجاری صفراوی رخ می دهد. عوامل افزایش دهنده خطر رژیم غذایی پرچرب و کم فیبر ؛ التهاب حاد یا مزمن لوزالعمده ؛ بیماری سرخرگ های قلبی ؛ سابقه خانوادگی بیماری کیسه صفرا ؛ در خانم های میانسال (۵۰-۴۰ ساله ) ؛ خانمی که سابقه سنگ کیسه صفرا داشته و استروژن دریافت می کند. ؛ مصرف قرص های ضد حاملگی ؛ چاقی ؛ کاهش وزن سریع ؛ دیابت یا سیروز
پیشگیری:
در صورت امکان ، از عوامل خطر پرهیز کنید.
عواقب مورد انتظار: علایم در بعضی از موارد خفیف و بدون عارضه ، خود به خود در عرض ۴-۱ روز فروکش می کنند. در غالب موارد باید بیمار بستری شود و تحت درمان قرار گیرد. عود بیماری شایع است . حملات بیماری پس از برداشتن کیسه با جراحی متوقف می شوند.
عوارض احتمالی: پارگی کیسه صفرا و پریتونیت (التهاب پرده صفاق که پوشاننده حفره شکم است )، یا تشکیل آبسه ، وارد شدن سنگ از کیسه صفرا به مجرای صفراوی مشترک که باعث انسداد در مسیر جریان صفرا از کبد به دوازدهه می شود ؛ هپاتیت
درمان:
– اصول کلی
امکان دارد آزمایشات تشخیصی شامل موارد زیر باشند: آزمایش خون ، عکس برداری از کیسه صفرا با اشعه ایکس ، سونوگرافی کیسه صفرا و مجاری صفراوی ، بررسی کبد و لوزالعمده به کمک رادیوایزوتوپ . درمان اختصاصی برحسب شدت بیماری ، وجود عفونت ، اندازه سنگ ، و وضعیت سلامت عمومی ، متفاوت است .
روش های درمانی غیرجراحی عبارتند از دادن دارو برای حل کردن سنگ ها یا سنگ شکنی به کمک شوک امواج ارسالی از خارج از بدن ؛ درمان جراحی معمولاً عبارت است از کله سیستکتومی (برداشتن کیسه صفرا) به روش لاپاروسکپی
– داروها
امکان دارد داروهای ضددرد، از جمله مخدرها، برای تخفیف درد تجویز شوند. امکان دارد مصرف اورسودیول برای حل کردن سنگ های صفراوی توصیه شود. باید این دارو به مدت دو سال مصرف شود و در ۵۰% بیماران مؤثر واقع می افتد. در موارد حاد ممکن است آنتی بیوتیک تجویز شود.
– فعالیت
تا زمان برطرف شدن علایم یا بهبود کامل پس از جراحی ، در رختخواب استراحت نمایید. در زمانی که هنوز در رختخواب هستید و فعالیت ندارید، پاهای خود را مرتب تکان دهید تا احتمال لخته شدن خون در سیاهرگ های عمقی پا کمتر شود. برحسب روش درمانی اتخاذ شده ، امکان دارد محدویت های خاصی برای فعالیت توصیه شود.
– رژیم غذایی
در زمان حمله بیماری ، به علت تهوع و استفراغ ، دادن مایعات از راه وریدی معمولاً ضرورت می یابد. در زودترین زمانی که می توانید خوردن جامدات را تحمل کنید، شروع به خوردن یک رژیم کم چرب نمایید. ممکن است ۱۲-۶ ماه طول بکشد تا عدم تحمل به غذاهای چرب به طرف شود.
– در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم کله سیستیت یا کلانژیت را دارید. اگر علاوه بر علایم معمول بیماری ، علایمی چون تنگی نفس ، عرق ریزش و تهوع وجود داشته باشند، بلافاصله تماس بگیرید. اگر موارد زیر به هنگام حمله رخ دهند: تب ؛ زردی ؛ استفراغ مکرر ؛ درد غیرقابل تحمل.