روش جراحی ایمن و موثر کاهش وزن برای بیمارانی که در معرض خطر بیشتری قرار دارند یا افرادی که می خواهند خطر جراحی کاهش وزن را به حداقل برسانند روش گاسترکتومی لاپاروسکوپیک لوله ای (که اسلیوگاسترکتومی ،گاستروکتومی عمودی،گاسترکتومی انحنای بزرگ،گاسترکتومی جداری،کاهش حجم معده و حتی گاسترو پلاستی عمودی نیز نام دارد)روشی نوخواسته است که در سر تا سر جهان روز به روز بیشتر رایج می شود.این روش با محدود کردن میزان غذایی که بدون بای پس روده ها یا کاهش جذب،قابل خوردن است سبب کاهش وزن می گردد.
گاسترکتومی اسلیو چیست و چگونه عمل می کند؟
این روش تنها از طریق کاهش حجم معده سبب کاهش وزن می گردد.در این روش با تقسیم معده به صورت عمودی لوله باریکی را تقریباًهم قطر مری و دوازدهه در آن شکل می دهند.بخشی از معده را در امتداد انحنای میانی ،انحنای کوچک)که به مری متصل است برای لوله نگه می دارند و قسمت خارجی لوله را که انحنای بزرگ معده و فوندوس است خارج می کنند. تقریبا %۸۵ معده را خارج می کنند.بخش خارج شده معده در واقع قسمتی است که با خوردن غذا بیشتر "کش" می آید،نقش مخزن را دارد و مسئول ذخیره سازی غذا است.بخشی را که از معده باقی می مانند،مانند موزی و به اندازه ۲ تا ۴ انس یا ۶۰ تا ۱۲۰ سی سی شکل می دهند که به جراحی که این روش را انجام می دهد بستگی دارد.از این طریق ظرفیت ذخیره سازی معده بسیار کاهش می ابد.این روش حجم غذای قابل مصرف را به طور کاهش می یابد.این روش حجم غذای قابل مصرف را به طور قابل توجهی محدود می سازد.در آن هنگام میزان بسیار کمی از غذا احساس سیری مفرط ایجاد می کند.اعصاب معده و دریچه خروجی(پیلور) با هدف حفظ عملکرد های معده هنگام کاهش حجم دست نخورده باقی می مانند. در این روش هیچ گونه بای پس روده انجام نمی شود وتنها حجم معده کاهش می یابد.در مقایسه با ان در بای پس معدهRoux-en-Y معده را خارج نمی کنند بلکه تقسیم می کنند وپیلور را کنار می زنند. روش گاسترکتومی لاپاروسکوپیک اسلیو (لوله ای) اولین بار برای بیمارانی که BMI بسیار بالایی داشتند بعنوان یک روش مرحله اول به روش لاپاروسکوپی انجام شد تا خطر کلی جراحی کاهش وزن کاهش یابد. انجام بای پس معده Roux-en-Y یا دئودنال سویچ به روش لاپاروسکوپی برای بیمارانی که BMI بالای ۶۰ کیلو گرم بر متر مربع داشته باشند مشکل است .به علاوه ممکن است بای پس معده برای بیمارانی با BMI بالاتر از ۶۰ کیلوگرم بر متر مربع هستند به اندازه کافی کاهش وزن ایجاد نکند زیرا ممکن است این بیماران پس از بای پس معده به BMI طبیعی ۳۰ نرسند.برای بیمارانی که BMI بالایی دارند دئودنال سویچ بسیار موثر است اما متاسفانه ممکن است این روش هم کاملا خطرناک باشد.گاسترکتومی لاپاروسکوپیک اسلیو مرحله اول بعنوان راه حلی منطقی برای این مشکل بوجود آمد. این روش را می توان برای بیمارانی که بیش از ۲۲۷ کیلوگرم وزن دارند به روش لاپاروسکوپی انجام داد.کاهش حجمی که در معده ایجاد می شود به این بیماران امکان می دهد که بیش از۴۵ کیلو گرم وبسیاری از بیماران بیش از ۹۰ کیلوگرم کم کنند.این کاهش وزن سلامتی را بطور قابل توجهی بهبود می دهد و بیمار را عملا در زیر گروه افرادی که در معرض خطر کمتری هستند قرار می دهد.هنگامیکه BMI بیماران کمتر (۴۵-۳۵)شد می توانند برای مرحلع دوم این روش به اتاق عمل بازگردند که ممکن است دئودنال سویچ ،بای پس معده Roux-en-Y یا حتی لپ بند باشد. به زودی مشخص شد که برخی از بیمارانی که گاسترکتومی لاپاروسکوپیک اسلیو داشتند نه تنها وزن زیادی کم میکنند بلکه کاهش وزن خود را بیشتر از زمانی که انتظار می رفت حفظ میکنند و ممکن است از مرحله دوم عمل صرفنظر کنند.این موضوع موجب شد که گاسترکتومی لاپاروسکوپیک اسلیو تنها روش کاهش وزن محسوب شود.این فکرنخست به ذهن دکتر جانسون در انگلستان رسیده بود.سپس این روش را کمی تغییر دادند و کیسه معده را از کیسه ای که بیماران دئودنال سویچ داشتند کوچکتر کردند.در مقایسه با روش های گاستروپلاستی قبلی که به دلیل مشکلات مربوط به میخ دوزی ،حلقه های سیلاستیک و تور دور کیسه معده به ندرت انجام می شوند،پیشرفت زیادی ایجاد شده است.
مزایای جراحی کاهش وزن گاستروکتومی اسلیو
حجم معده کاهش می یابد.اما عملکرد آن طبیعی خواهد بود بنابراین اکثر چیزهای خوراکی را می توان مصرف کرد اما به میزان کم
حجم اضافی معده را خارج می کنند و در جای خود باقی نمی گذارند.این کار احتمالا تولید هورمون گرلین را (که از فوندوس معده ترشح می شود و گرسنگی را تحریک میکند)از بین می برد و به کاهش احساس گرسنگی این افراد کمک می کند
از آنجایی که این روش شامل بای پس قسمت روده نیست،جذب مواد معدنی(کلسیم،آهن) و ویتامین ها دستخوش تغییر نمی شود و آنگونه که پس از بای پس معده لازم است به تکمیل این مواد معدنی و ویتامین ها در رژیم غذایی نیازی نیست.این موضوع ممکن است برای بیماران سالخورده تری که احتمال دارد داروهای متعدد مصرف کنند ودر آینده به سرطان یا بیماریهای جسمی وخیم دیگر مبتلا شوند نیز مهم باشد.
از آنجا یی که پس از گاسترکتومی اسلیو پیلور دست نخورده باقی می ماند هیچ نوع تهی شدگی (غذا در روده ها) و علایم آن (تپش قلب،تعریق،رعشه و شکم درد شدید و ناگهان)که پس از بای پس معده با خوردن غذاهای آبکی حاوی کربوهیدرات زیاد روی می دهد وجود ندارد.
به دلیل بای پس نکردن روده احتمال انسداد روده،کم خونی،پوکی استخوان،کمبود پروتئین و کمبود ویتامین تقریبا از بین می روند.
احتمال به وجود آمدن زخم را به حداقل می رساند.
تغییر آن تقریبا به هر یک از روش های کاهش وزن دیگر امکان پذیر است. گاسترکتومی لاپاروسکوپیک لوله ای در مقایسه با لپ بند روشی یکباره است و به تنظیمات بعدی نیاز ندارد.در این روش عوارض احتمالی وجود طولانی مدت یک جسم خارجی و خطرات احتمالی لغزش،خوردگی،عفونت و غیره وجود ندارد.به نظر می رسد که نتایج چهار ساله این روش کاهش وزن از روش لپ بند بهتر است. گاسترکتومی لاپاروسکوپیک لوله ای برای بیمارانی که BMI پایین(۴۵-۳۵)دارند: این روش جراحی در انگلستان برای هر فردی با BMI بالاتر از ۳۵کیلو گرم بر متر مکعب به صورت یک روش کاهش وزن واحد پدیدار شد.حتی پس از گذشت ۵ سال ثابت شده است که این روش کاملا بی خطر و موثر است.ده درصد این بیماران نتوانستند پس از ۵ سال به BMI زیر ۳۵ برسند.این افراد احتمالا بیماران چاق تر بوده اند یعنی همان بیمارانی که احتمال می دادیم همانطور که در بالا ذکر شد محتمل مرحله دوم جراحی شوند.افرادی که دارای BMI پایین هستند و باید این روش راانتخاب کنند شامل افراد زیر هستند.
افرادی که در مورد اثرات جانبی بالقوه و طولانی مدت بای پس روده مانند کم خونی،پوکی استخوان،کمبود ویتامین و پروتئین ،انسداد روده ،زخم و غیره نگران هستند.
افرادی که لپ بند را انتخاب می کنند اما در مورد یک جسم خارجی نگران هستند و مطمئن نیستند که به تزریق منظم حلقه که پس از این روش جراحی برای کاهش وزن بهینه واجب است دسترسی داشته باشند ممکن است در بیمارانی که BMI پایین تری دارند کاهش اولیه اشتها،محدودیت وکاهش وزن پس از لپ بند تا زمانی که یک یا دو بار تزریق انجام نشود،آهسته باشد.این بیماران پس از گاسترکتومی لوله ای وضعیت بهتری دارند.پس از گاسترکتومی لوله ای وضعیت بهتری دارند.پس از گاسترکتومی لوله ای محدودیت و کاهش وزن بلافاصله آغاز می شود و کاهش وزن سریعتر و در مقایسه با لپ بند بیشتر(برابر با بای پس معده)است.
افرادی که مشکلات جسمی دیگری دارند که آنان را از داشتن جراحی کاهش وزن باز می دارد مانند کم خونی،بیماری کرون،جراحی های متععد در گذشته ،وبیماریهای جسمی پیچیده دیگر
افرادی که باید داروهای ضد التهاب ی مصرف کنند نیز ممکن است مایل باشند این روش جراحی را انتخاب کنند.معمولا پس ازبای پس معده باید از مصرف این داروها خوداری کرد زیرا خطر زخم در آن بیشتر است. گاسترکتومی لاپاروسکوپیک اسلیو به عنوان یک روش مرحله اول برای بیمارانی که BMI بالایی دارند بسیار موثر است.این جراحی را میتوان برای بیمارانی که بیش از ۲۲۷ کیلو گرم وزن دارند به روش لاپاروسکوپی انجام داد.نتایج موجود این روش به عنوان روشی تک مرحله ای برای بیمارانی که BMI پایینی دارند امیدوار کننده به نظر می رسد. همچنین این روش برای افرادی که دارای کم خونی،بیماری کرون و بسیاری از بیماریهای موجود دیگر هستند که آنان را برای روش های بای پس روده در معرض خطر بسیار زیادی قرار می دهد،گزینه مناسبی است. مضرات های جراحی کاهش وزن گاسترکتومی عمودی گاسترکتومی لاپاروسکوپیک لوله ای روشی نسبتا جدیدتر است که بعنوان تنها روش کاهش وزن تنها حدود چهار سال است که به کار می رود این زمان کمتر از لپ بند و بای پس لاپاروسکوپیک معده است که بیش از ۱۰ سال است به کار می روند و برای جراحان چاقی نکته مورد بحث فعالی است.در این روش احتمال دارد که کاهش وزن کافی نباشد یا در طولانی مدت به دلیل اتساع یا گشادشدگی کیسه وزن دوباره افزایش یابد.با وجود آنکه در همه روش ها این امکان وجود دارد،از نظر تئوری در روش هایی که در آنها بای پس روده انجام نمی شود امکانش بیشتر است.از آنجایی که در گاسترکتومی لوله ای کیسه معده از انحنای کوچک ضخیم و عضلانی معده که نسبتا غیر قابل گشاد شدگی است،ساخته می شود ممکن اسن این شک و تردید بی جا باشد. در کنفرانس سالانه انجمن جراحی چاقی آمریکا در سال ۲۰۰۷ نتایج پیگیری معاینات چهار ساله گاسترکتومی لاپاروسکوپیک اسلیو مورد بحث قرار گرفت و نتایجی که در مورد کاهش وزن گزارش شدند با نتایج بای پس معده Roux-en-Y به روش لاپاروسکوپی برابرند. بیمارانی که BMI بالای ۵۵ دارند به احتمال زیاد در آینده به یک روش مرحله دوم نیاز خواهند داشت تا به کاهش بقیه وزن کمک کند.برای این بیماران که BMI بالایی دارند ممکن است عمل باشد.کالر های آبکی مانند بستنی،شیربستنی و غیره قابل جذب هستند و ممکن است کاهش وزن راکند کنند اما پس از بای پس معده موجب تهی شدگی خواهند شد و به دلیل علایم ناخوشایند از خوردن آنها پرهیز می شود.این روش به دلیل آنکه معده را خارج می کنند برگشت پذیر نیست.برخی جراحان این موضوع را قابل بررسی می دانند. خطرات و عوارض گاسترکتومی لوله ای در این روش مانند هر جراحی دیگر ممکن است عوارضی وجود داشته باشد.این روش شامل میخ دوزی معده است و بنابراین ممکن است ترشحات و عوارض دیگری ایجاد شوند که به میخ دوزی وابسته اند اگرچه این عوارض در مقایسه با بای پس بسیار کمترند.عوارض دیگر عبارتند از: ترومبوفلبیت سیاهرگ عمقی،آمبولی ریوی غیر مهلک،پنومونی،سندرم واماندگی تنفسی حاد،طحال برداری،خونریزی پس از عمل و انسداد جزئی روده. برنامه غذایی بیماران جراحی کاهش وزن گاسترکتومی عمودی پس از عمل مانند تمام برنامه های جراحی کاهش وزن لازم است که بیماران پس از عمل یک رژیم غذایی را رعایت کنند.بیماران باید پس از جراحی به مدت دو هفته یک رژیم غذایی پر از مایعات را پیش بگیرند.چهار تا شش هفته پس از عمل بیماران به یک رژیم غذایی جامد حاوی ۶۰۰ تا ۸۰۰ کالری در روز می رسند.اکثر بیماران هنگام رسیدن به وزن دلخواه ،معمولا حدود هزار تا دو هزار کالری در روز مصرف کنند. نتایج طولانی مدت کاهش وزن به طور متوسط بیمارانی که متحمل جراحی گاسترکتومی عمودی می شوند ۶۰ تا ۸۰ درصد وزن اضافی بدن را کاهش می دهند.کاهش وزن زیاد و سریع و عوارض بسیار کم جراحی گاسترکتومی لوله ای را برای کاهش وزن بسیاری از بیماران به گزینه ای مناسب تبدیل می کند.ه
راهنماییهای غذايی در عمل اسليو معده
رژيم غذايي در مرحله بعد از جراحي (Gastric Sleeve Diet after Surgery)
مرحله اول – مايعات صاف شده
اين مرحله بلافاصله پس از عمل آغاز ميگردد. با وجودي كه بيمار ممكن است حالت تهوع داشته باشد استفاده از مايعات بسيار كم و صاف شده جهت جلوگيري از دهيدراته شدن (كم آبي) بدن توصيه ميگردد. استفاده از اين مايعات تا 48 ساعت ادامه مييابد. رژيم غذايي در اين مرحله شامل:
آب، چاي سبز، آب گوشت يا مرغ بدون چربي و صاف شده، نوشيدنيهاي يخي با شيريني طبيعي (بدون افزدون شكر)، نوشابههاي غير كربناته و نوشابههاي بدون كافئين؟!! (كه در اين زمينه هنوز به تحقيقات بيشتري نياز ميباشد).
مايعات در حجم كم و به آهستگي بايد مصرف شوند و قبل از احساس پري معده متوقف گردند.
دريافت مايعات فراوان از طريق (ني) ميتواند منجر به افزايش حجم معده شود.