حتما شمامطالب متفاوتي درباره لاپاراسکوپی و اعمال جراحي لاپاروسكوپيك شنیدهاید. در اين رابطه حتي چه بصورت مثبت يا منفي مطالب زيادي گفته شده است. عده اي از اين روش جراحي بسيار تعريف و تمجيد ميكنند و حتي بصورتي در بيماران توقع القا ميكنند كه اين روش را آخرين چاره بيمار القا ميكنند. عده اي تصور ميكنند كه لاپاروسكوپي امنترين روش جراحي است و بدحالترين بيماران را بايستي با اين روش جراحي كرد. عده اي تصور ميكنند كه اين جراحي بدون بيهوشي است. عده اي چون با اين روش آشنا نيستند از اين روش ميترسند و يا چون اين روش توسط افراد كم تجربه صورت گرفته است و عارضه اي از جراح خاصي ديده اند، اين روش جراحي را با شك و ترس انتخاب ميكنند. اما شاید حتي به درستی ندانید معنای این کلمه چیست، چه مزایایی دارد و چه عوارضی ممکن است برای فرد ایجاد کند.
لاپاروسكوپي در معني كلمه به معني ديدن داخل شكم است و چون به كمك يك نوع دوربين خاص انجام ميشود كه در واقع يك نوع آندوسكوپ است، جز اعمال جراحي آندوسكوپيك تلقي ميشود. ولي بايد دقت نماييد لاپاروسكوپي يك عمل جراحي است و توسط جراح مسلط به جراحي و روش هاي آندوسكوپيك انجام ميشود و نبايستي انتظار داشت كه توسط همكاران غير جراح (منظور پزشكان داخلي ويا گوارش) انجام بشود.
در حقیقت امروزه جراحان مختلفي از این شیوه برای درمان و تشخیص بیماریهای مختلف استفاده میکنند و در حال حاضر بسیاری از بیماریها و مشکلات جراحي گوارش، زنان ، اورولوژي را میتوان به کمک روش لاپاراسکوپی تشخیص داد و درمان کرد.
دکتر شهرام نظري، جراح عمومي و متخصص جراحي هاي دستگاه گوارش و فوق تخصص جراحي هاي لاپاروسكوپي پيشرفته و آندوسكوپي اينترونشنال(مداخله اي) با داشتن علم و تخصص در زمينه جراحي و لاپاروسكوپي در زمينه بيماريهاي دستگاه گوارش از نظر تشخيصي و درماني در خدمت بيماران می باشند.
لاپاراسکوپی نوعی روش جراحی نوین است و یک روش درونبین ميباشد که طی آن، بدون باز کردن شکم، حفره داخل شکم و لگن کاملا روشن و نمایان میشود.
در این روش به کمک تلسکوپی (يك نوع آندوسكوپ) که همه چیز را چندين برابر بزرگنمایی میکند، جراح دید بهتری خواهد داشت و از این طریق میتواند بیماریهای مختلفی را تشخیص داده و آنها را درمان کند. افرادی که زمینه بیماریهای قلبی یا تنفسی را دارند، پس از انجام بررسي هاي دقيق قلبي و ريوي و با مراقبت بيشتر ميتوانند از روش لاپاراسکوپی استفاده کنند.
مهمترین سوالی که در این زمینه برای بیماران مطرح میشود، مزایا و معایب استفاده از این روش است. البته نباید انتظار داشته باشیم لاپاراسکوپی بدون عارضه باشد و هیچ مشکلی برای فرد ایجاد نکند، ولی در مقایسه با اعمال جراحی باز عوارض بسیار کمتری ایجاد خواهد کرد.
به عنوان مثال چسبندگی یکی از مشکلاتی است که پس از عمل جراحی باز ممکن است برای فرد ایجاد شود، اما در لاپاراسکوپی چون شکم باز نمیشود، در معرض هوای محیط قرار نمیگیرد و بافت بدن فقط با لوازمی که هنگام عمل استفاده میشود تماس دارد، چسبندگی خیلی کمتری ایجاد میکند.
یکی از فواید لاپاراسکوپی کوچک بودن اسکار عمل (جای زخم) است، به عنوان مثال اگر عمل جراحی برداشتن كيسه صفرا يا همان عمل جراحي كله سيستكتومي به روش جراحی باز انجام شود، باید برش جراحی حداقل به اندازه بيست و پنج تا سي سانتیمتر ایجاد شود، اما در این روش با سه يا چهار سوراخ نیم سانتیمتری تا حداکثر یک سانتیمتری میتوان عمل را انجام داد.
با توجه به این که در روش لاپاراسکوپی اسکار عمل جراحي کوچکتر از جراحی باز است، انتظار میرود عوارض و مشکلات برش پوستي پس از عمل نیز کمتر باشد.
این مساله هم از نظر زیبایی به نفع بیمار است و هم به او کمک میکند پس از جراحی خیلی سریعتر به زندگی روزمره برگردد و کارهای عادی را از سر بگیرد. و از سوي ديگر بيماران شاغل سريعتر به كارهاي حرفه اي خود برميگردند و از اين نظر هم از نظر اقتصادي به نفع بيمار بوده و هم ادارات بيمه به لحاظ پرداخت كمتر بيمه هاي بيكاري به بيماران از اعمال جراحي لاپاروسكوپيك استقبال بيشتري ميكنند.
احتمال عفونت نیز در این روش بسیار کمتر است. همچنین در روش جراحی باز، داخل شکم به خوبی روش لاپاراسکوپی روشن نمیشود و چون اعضای بدن روی هم قرار گرفتهاند، براي جستجو و كنترل بافت ها و اندامهاي درون شكم بايستي بكمك رتراكتورها و كشيدن بافت ها درون شكم را بررسي كرد لذا ممکن است برخي از بافتها بخوبی دیده نشود، و فقط ميتوان بافتهاي زير برش را ديد. در اينصورت گاهي لازم است با گسترش و ازدياد طول برش پوستي سعي در رويت ساير نقاط شكم كرد. اما این مشکلات در لاپاراسکوپی وجود ندارد.
در روش لاپاراسکوپی با دمیدن گاز داخل شکم و فاصله گرفتن جدار شكم از اعضاي دروني شكم و ايجاد يك اتاقك بين اعضا واندامهاي داخل شكم با جدار شكم محوطه اي ايجاد میشود كه درون آن جراحي صورت ميگيرد.
با توجه به مزایای استفاده از روش لاپاراسکوپی، شاید این سوال برایتان پیش بیاید که کدام یک از اعمال جراحی را میتوان به این روش انجام داد.
امروزه از روش لاپاراسکوپی هم در حوزه لگن و هم در حوزه شکم استفاده میشود. درآوردن كيسه صفرا، خارج كردن سنگهاي مجاري صفراوي، كوچك كردن معده ( اسليو گاستركتومي) در چاقي، برخي اعمال جراحي سرطان( معده، روده بزرگ، روده كوچك)، خارج كردن طحال از جمله مواردی است که میتوان در مورد آنها از روش لاپاراسکوپی استفاده کرد.
یکی از موارد مهم استفاده از روش لاپاراسکوپی، تشخیص علل آسيت در احتمالات وجود سرطانهاي داخل شكمي و نيز علل نازايي است.
به همین دلیل در مورد آسيت هایی که علت خاصی برای آنها پیدا نشده است (اصطلاحا شكم آب آورده است) و معاینات و آزمایشات بیمار مشکلی را نشان نمیدهد، میتوانیم از این روش استفاده کنیم، چون برخی مشکلاتی که در آزمایشها و سونوگرافیها مشخص نمیشود، با این روش قابل تشخیص است.
یکی از موارد استفاده از لاپاراسکوپی، تشخیص و درمان آندومتریوز است.
آندومتریوز نوعی بیماری در خانم هاست که تنها روش تشخیص قطعی آن، لاپاراسکوپی است
آندومتریوز را نمیتوان به کمک آزمایش خون، سونوگرافی یا معاینه به طور قطعی تشخیص داد و تنها روش تشخیص بیماری، مشاهده ضایعات آندومتریوز با دید مستقیم توسط لاپاراسکوپ است.
با توجه به این که این روش ممکن است برای برخی افراد و به خصوص مبتلایان به بیماریهای خاص، دردسرساز شود، باید نسبت به این مورد نیز دقت داشته باشید.
افرادی که به بیماریهای قلبی یا بیماریهای انسدادی ریه مبتلا هستند، نباید از این روش استفاده کنند. بنابراین لاپاراسکوپی برای افرادی که مشکل خاصی ندارند، سالم و در سنین مناسب هستند، هیچ گونه مشکلی ایجاد نمیکند.
انجام عمل جراحی به روش لاپاراسکوپی در سنین بالای ۶۰ سال با احتياط انجام ميشود. البته افرادی که تصمیم میگیرند از این روش استفاده کنند، باید به یک پزشک متخصصی مراجعه کنند که در این زمینه تبحر و مهارت دارد.
پزشکی که عمل لاپاراسکوپی را انجام میدهد، حتما باید دورههای خاصی را گذرانده و در این زمینه مهارت کافی داشته باشد، چون این عمل بر خلاف اینکه برای بیمار راحت و به نفع اوست، برای پزشک جراح کاری بسيار دقيق و نسبتا دشوار است.